Klaver: onkruid of groenbemester?
De één zaait klaver als groenbemester, terwijl de ander het plantje liever zo snel mogelijk uitroeidt. Sommigen beschouwen het als een nuttige en mooie plant, anderen zien het eerder als "onkruid". Het hangt er maar net vanaf hoe je er tegenaan kijkt! Misschien kunnen we je laten inzien hoe waardevol deze plant kan zijn, zodat je er ook de voordelen van gaat ontdekken.
Wat doet klaver voor onze bodem?
Klaver is een inheemse plant uit de vlinderbloemenfamilie, die uit maar liefst 200 verschillende soorten bestaat. In Nederland en België komen vooral rode en witte klaver voor, maar er zijn nog veel meer varianten te vinden. Wat klaver zo bijzonder en waardevol maakt, is de eigenschap om stikstof uit de lucht te binden. Dit maakt het tot een uitstekende bodemverbeteraar, wat verklaart waarom het in de landbouw vaak als groenbemester wordt gebruikt.
Klaver verrijkt de bodem met stikstof, wat de beschikbaarheid van nutriënten voor toekomstige gewassen verhoogt. Het wordt op een bepaald moment ondergespit om het organische stofgehalte van de bodem te verbeteren. Hierdoor wordt de bodem vruchtbaarder en zijn de gewassen die daarna groeien minder vatbaar voor ziektes. Ook voor schrale tuingronden kan klaver helpen om de bodem voedzamer te maken, waardoor je geen kunstmest hoeft te gebruiken. Voordat je een tuin aanlegt, kan het dus handig zijn om eerst klaver te zaaien.
Een andere waardevolle eigenschap van klaver is dat het tijdens droge periodes veel beter in staat is om water vast te houden. Als je klaver in je gazon hebt staan, is dat een groot voordeel, vooral op warme zomerdagen wanneer het moeilijk is om het gras groen te houden. In plaats van dagelijks liters water te verbruiken om het gras in leven te houden, zorgt klaver ervoor dat je gazon groen blijft en tegelijkertijd het oppervlakte aantrekkelijker wordt voor insecten. De bloemen trekken bijen en hommels aan, die profiteren van de nectar.
Klaver is een robuuste plant die elk seizoen overleeft, of het nu een hete zomer of een koude winter is. Het onderdrukt de groei van onkruid en kan net als gras worden gemaaid. Dit maakt klaver tot een ideaal alternatief voor een gazon dat vaak moeilijk te onderhouden is. Met klaver krijg je het hele jaar door een groene grasmat.
Soorten klaver
Witte klaver (Trifolium repens)
deze plant komt veel voor, vooral in grasvelden, op akkers, in tuinen en langs wegbermen. Als bodembedekker is het een lage plant die rijk is aan eiwitten, vitaminen en mineralen, wat het een waardevolle bron van veevoeder maakt. Het kan ook gekweekt worden om konijnen en andere huisdieren te voeden.
Witte klaver kruipt over de grond en wortelt zich op de knopen, waardoor het snel een groot oppervlak bedekt. De bladeren bestaan meestal uit drie fijngetande deelblaadjes. Als je een klavertje vier vindt, heb je geluk, want ze zijn zeldzaam. Klaver met vier blaadjes is een afwijking die vaak wordt veroorzaakt door de bodemsamenstelling, vervuiling of beschadiging van de jonge plant.
De bloemen van witte klaver zijn bolvormig, wit van kleur, en bloeien van mei tot september. De plant houdt van de zon, maar doet het ook goed op minder zonnige plekken en op verschillende soorten grond. Witte klaver kan als groenbemester worden gekocht en kan van maart tot juli worden gezaaid.
Rode klaver (Trifolium pratense)
Een bijzonder aantrekkelijke plant die vaak te vinden is op goed bemeste graslanden, wegbermen, bosranden en soms ook in tuinen. Door het hoge eiwitgehalte is het een belangrijk gewas voor veevoeder. Voor de eiwitproductie heeft de plant stikstof nodig, die met behulp van symbiotische bacteriën uit de lucht wordt gehaald.
Het blad is drietallig, met in het midden een lichte vlek, en de stengel is behaard. De bloemen variëren van roze tot rood en trekken vooral hommels aan. Deze plant wordt ook aanbevolen als groenbemester en kan van maart tot juli worden gezaaid.
Akkerklaver (Trifolium aureum)
Deze klaversoort bloeit met kleine, goudgele bloemhoofdjes en komt vooral voor op zonnige plekken, zoals weilanden, akkers en rotsachtige gebieden. De stengels zijn steviger en staan rechter dan die van de vergelijkbare soort 'liggende klaver'.
Aardbeiklaver (Trifolium fragiferum)
Deze plant heeft zijn naam te danken aan de vleeskleurige bloemhoofdjes, die in uitgebloeide toestand op aardbeien lijken. Het is een kruipende plant die tot 25 cm hoog wordt en wortelt aan de knopen.
Aardbeiklaver bloeit van juni tot september en komt voor op natte en zilte graslanden, schorren en kwelders, maar je kunt het ook in bermen vinden. Wanneer de plant niet bloeit, is het makkelijk om hem te verwarren met witte klaver.
Inkarnaatklaver (Trifolium incarnatum)
Deze plant kan tot 40 cm hoog worden en bloeit met prachtige dieprode, langwerpige bloemhoofden die tot 4 cm groot zijn. Het is geen inheemse soort en komt oorspronkelijk uit de Middellandse Zeegebieden, waaronder Portugal, Spanje, Frankrijk, Italië en Turkije.
In Nederland wordt inkarnaatklaver gebruikt als veevoeder en groenbemester, maar het wordt ook aangeplant in natuurlijke tuinen als voedselbron voor insecten. Houd er echter rekening mee dat inheemse plantensoorten vaak betere nectarleveranciers zijn voor bijen en hommels.
