Het aanleggen van een natuurlijke wadi
Wadi’s zie je steeds vaker opduiken in het openbaar domein. En terecht, want ze zijn een slimme en natuurlijke manier om overtollig regenwater op te vangen. Door de toenemende verharding in steden geraakt water steeds moeilijker in de bodem, met overlast als gevolg. Een wadi biedt dan een duurzaam alternatief voor klassieke afwatering.
Maar wist je dat je ook in je eigen tuin een wadi kan aanleggen? Of je tuin nu groot of klein is: er is altijd wel een plekje voor een wadi. Het systeem helpt niet alleen bij hevige regenval, maar brengt ook meer groen en biodiversiteit in je tuin.
Benieuwd hoe zo’n wadi precies werkt en welke planten er goed in gedijen? We leggen het je graag uit.
Wat is een wadi?
Een wadi - voluit WAterafvoer door Drainage en Infiltratie - is een verlaagde zone in het landschap, vaak in de vorm van een greppel of een beplant stuk grond, die speciaal is aangelegd om regenwater op te vangen, tijdelijk te bufferen en geleidelijk te laten insijpelen in de bodem. Je vindt ze steeds vaker in woonwijken en stedelijke gebieden als slim alternatief voor klassieke afwatering.
In plaats van het regenwater meteen naar het riool te leiden, stroomt het bij een wadi via bovengrondse goten of greppels naar een lager gelegen infiltratiezone. Daar zakt het langzaam weg in de grond. Zo wordt het grondwater op een natuurlijke manier aangevuld, wordt wateroverlast beperkt en verbetert de kwaliteit van het oppervlaktewater.
Onder de beplante toplaag van een wadi bevindt zich een doorlatende bodem, vaak aangevuld met een zogenoemde ‘percolatiekoffer’, een laag van grind, zand, lavasteen of kleikorrels. Deze materialen laten het water makkelijk doorstromen. Op kleigronden wordt soms ook drainage aangelegd om het water vlotter naar diepere of lager gelegen zones te leiden.
Kortom: een wadi is een natuurlijk en effectief systeem dat helpt om regenwater slim te beheren, verdroging tegen te gaan en de leefomgeving groener te maken.
Natuurlijke beplanting in een wadi
Een natuurlijk beplante wadi is meer dan alleen een lust voor het oog, het biedt ook heel wat voordelen. In tegenstelling tot een strak gemaaid gazon, vraagt een wadi met bloeiende, gevarieerde planten veel minder onderhoud. Je hoeft niet voortdurend te maaien, en de planten doen zelf actief mee aan het waterbeheer.
De vegetatie in een natuurlijke wadi helpt niet alleen bij de infiltratie van regenwater: veel planten slaan zelf water op in hun stengels, wat het buffereffect versterkt. Bovendien draagt de wortelstructuur van een diverse plantengemeenschap bij aan een luchtige, goed doorlatende bodem vol leven. Zo blijft de wadi ook op lange termijn optimaal functioneren.
En dan is er nog de ecologische bonus: bloemen en hoge, gevarieerde beplanting trekken insecten, vogels en kleine zoogdieren aan. Denk aan vlinders, bijen, egels en merels, allemaal vinden ze voedsel en schuilplekken in dit mini-ecosysteem.
Geschikte soorten
Wadiplanten zijn geen typische moerasplanten, maar wel echte overlevers. Ze moeten bestand zijn tegen wisselende omstandigheden: van langdurige droogte tot tijdelijke wateroverlast. Niet elke plant kan daar tegen - gazon bijvoorbeeld is géén goede keuze. Gazongrassen verdragen slecht natte omstandigheden en sterven snel af bij gebrek aan zuurstof.
Een betere optie is een gevarieerde vegetatie van sterke vaste planten en kruiden, eventueel gecombineerd met bomen die goed tegen natte voeten kunnen. Planten die het goed doen in een wadi zijn: duizendknoop, knikkend nagelkruid, zomeraster, pijpestrootje, kruipend zenegroen, pinksterbloem, koninginnekruid en grote kattenstaart. Ook bloembollen doen het verrassend goed in een wadi, mits je een selectie maakt van soorten die vochtige tot natte grond aankunnen én die tijdens hun rustperiode goed tegen droogte kunnen.
Let wel: goede drainage is essentieel, zodat het water vlot kan wegsijpelen en de planten niet te lang in drassige grond staan. De bodem mag ook niet te arm zijn, een matige tot redelijk voedselrijke ondergrond is ideaal voor een gezonde plantengroei.
Wil je bloembollen optimaal laten verwilderen? Pas dan het maaibeheer aan. Wacht met maaien tot het loof helemaal is afgestorven. Zo kunnen de bollen voldoende reserves opslaan voor het volgende groeiseizoen.
Geschikte bloembollen zijn: Camassia cusickii , Camassia leichtlinii, Camassia quamash, Nectaroscordum siculum, Leucojum aestivum ‘Gravetye Giant’, Fritillaria meleagris, Narcissus jonquilla hybriden, Galanthus nivalis, Muscari azureum, Muscari botryoides.
