Zelf bladcompost maken met bladeren uit de tuin
In de herfst ondergaat de natuur een transformatie. Bomen maken zich klaar voor de winter, waarbij ze al hun waardevolle voedingsstoffen en het laatste beetje chlorofyl uit hun bladeren halen. Het resultaat is een prachtig palet van geel, rood en bruin. Na deze verandering lijken de bladeren hun functie te verliezen en vallen ze zachtjes op de grond. Maar ook daar hebben ze nog belangrijk werk te doen.
Wat te doen met afgevallen bladeren?
Zorg ervoor dat je bladeren die op het gazon vallen snel opruimt. Als je ze laat liggen, krijgt het gras eronder niet genoeg licht en verstikt het. Bovendien is dit een ideaal moment voor mos om zich te verspreiden en kunnen schimmels zich ontwikkelen. Ruim dus die bladeren op!
Ook in de vijver is het niet slim om bladeren te laten drijven. Na verloop van tijd zullen ze naar de bodem zinken en een laag organisch materiaal vormen. Deze laag wordt elk jaar dikker en voegt voedingsstoffen toe aan het water, wat algen doet groeien. Deze algen ontsieren niet alleen de vijver, maar belemmeren ook de groei van zuurstofplanten. Span daarom netten over de vijver om te voorkomen dat bladeren naar de bodem zinken. Mocht er toch blad in de vijver terechtkomen, dan kun je het eenvoudig verwijderen met een schepnet.
Bladeren die in plantenborders belanden, hoef je niet per se op te ruimen. Daar vormen ze samen met ander organisch materiaal een nuttige laag die de bodemkwaliteit verbetert en plantengroei stimuleert. Bovendien zorgen ze voor een levendige bodem en bieden ze een veilige plek voor egels en andere kleine dieren. Vogels zijn ook dol op deze plek, omdat ze tussen de bladeren veel insecten en regenwormen kunnen vinden.
Maak je eigen bladcompost
Je kunt gemakkelijk de bladeren die op het gras liggen bij elkaar harken met een bladhark en naar het containerpark brengen. Als je een compostvat hebt, kun je ze daar ook in deponeren. Samen met ander tuinafval worden de bladeren afgebroken en omgezet tot prachtig verteerde compost, die je het volgende seizoen weer kunt gebruiken in je moestuin of plantenborder. Maar er bestaat ook een eenvoudigere manier om met alleen bladeren een bodemverbeterende bladcompost te maken, wat ideaal is voor een kleine stadstuin zonder composthoop.
Hoe ga je te werk?
Allereerst is het belangrijk om met een hark of bladzuiger alle bladeren te verzamelen. Als je een bladzuiger gebruikt, worden de bladeren al deels versnipperd, wat het verteringsproces versnelt. Bij voorkeur vergaren we bladeren van bomen die zich snel in compost laten omzetten. Hieronder vallen bijna alle soorten loofbomen, zoals wilg, populier, linde, es, kastanje, vlier, appel, enzovoort. Bladeren van beuken, platanen en eiken doen er wat langer over om te verteren vanwege de looizuren die ze bevatten, maar je kunt het looizuurgehalte verminderen door steenmeel of lavameel toe te voegen.
De afgevallen bladeren verzamel je het best 's morgens wanneer ze nog wat vochtig zijn van de ochtenddauw. Het vocht zal het verteringsproces alleen maar bevorderen. Doe de bladeren in een plastic zak (vuilniszak of iets dergelijks) en voeg er eventueel een handvol kalk aan toe om het verteringsproces te versnellen.
Als de bladeren droog zijn, kun je ze in de zak nog even besproeien. Natte bladeren kun je ook veel compacter maken door ze goed aan te drukken. Sluit de bovenkant van de zak eerst met de hand en druk de massa even aan om overtollige lucht eruit te laten ontsnappen. Op deze manier kun je veel meer bladeren in de zak kwijt. Sluit daarna de zak goed af en prik er enkele gaatjes in voor een vlotte toevoer van zuurstof, dat nodig is voor het verteringsproces. Laat de zakken buiten staan, maar vermijd direct zonlicht. Als je vorstgevoelige (kuip)planten in de tuin hebt staan, kun je deze zakken ook rond de wortelbasis plaatsen, waar ze dienst kunnen doen als een nuttige vorstbescherming.
Wat kan je doen met bladcompost?
Als het verteringsproces goed is verlopen, heb je het volgende voorjaar hoogwaardige bladcompost tot je beschikking, helemaal gratis! Deze compost is voedselrijk en vrij van onkruid, waardoor het prima grond is om te mengen met scherp zand (ook wel rijnzand of metserzand genoemd). Dit mengsel is ideaal als zaai- of stekgrond. Scherp zand is veel hoekiger, waardoor het lichte verwondingen aan de stengels van de stekjes veroorzaakt. Dit stimuleert de vorming van callusweefsel en leidt tot betere wortelvorming. In tegenstelling tot zandkorrels, die afgeronde korrels hebben en zeezout bevatten dat schadelijk kan zijn voor de wortelgroei.
Hoewel bladcompost minder voedingsstoffen bevat dan gewone compost, kan het toch uitstekend dienen als bodemverbeteraar. Je kunt ook bladcompost van minstens 2 jaar oud mengen met potgrond. Door dit mengsel vervolgens over de (moes)tuingrond te verdelen, verbeter je het bodemleven en stimuleer je de groei van je planten. Strooi de bladcompost uit en hark het lichtjes in de grond.